Τεχνάσματα της αφήγησης

το Bestiarium του Μουαουάντ

Το Bestiarium ή Ζωολόγιο, ως γνωστό, είναι συλλογή μύθων για ζώα ή, πιο σωστά, παρουσίαση ενός καταλόγου ζώων, είτε πραγματικών είτε φανταστικών, όπου το καθένα συνδέεται με μία ή περισσότερες «ιστορίες» με κάποιο δίδαγμα ή «νόημα», ηθικό, μυστικιστικό ή θρησκευτικό. Στη ρίζα αυτής της παράδοσης βρίσκεται βέβαια ο Φυσιολόγος, διάσημο αλεξανδρινό κείμενο της ύστερης λίγο-πολύ αρχαιότητας, όμως το είδος άκμασε κυρίως στη μεσαιωνική εποχή, όπου συνδυάστηκε με κάθε είδους αλληγορίες (υπήρξε και ερωτικό ζωολόγιο). Ζωολόγια (τα έχουν πει και «θηριολόγια») συνέχισαν να γράφονται και μετέπειτα, κάποτε διατηρώντας τις υψηλές πνευματικές αξιώσεις του είδους και άλλοτε, ολοένα και συχνότερα, γλιστρώντας σ’ ένα παιγνιδιάρικο κλίμα ή εκφράζοντας κάποιου είδους διανοητική εκλέπτυνση. Στη νεότερη εποχή, φέρνει στο νου, σε μένα τουλάχιστον, το Bestiaire  του Γκιγιόμ Απολινέρ (με τις ξυλογραφίες του Ραούλ Ντυφί), στους πιο πολλούς ίσως θυμίζει τα φανταστικά όντα του Μπόρχες, σε κάποιους πιο εκκεντρικούς τη Ζωολογία του Μίλος Ματσόουρεκ, και πάει λέγοντας. Δεν ξέρω αν κάτι από όλες αυτές τις παραδόσεις έφτασε να επηρεάσει τον Μουαουάντ, πάντως όλ’ αυτά μαζί με κάνανε να σκεφτώ το βιβλίο, καταρχήν, σαν ένα ιδιόμορφο ζωολόγιο. Στην κατεύθυνση αυτή, αυθαίρετη ή όχι, θα μπορούσαμε να επιχειρήσουμε μια λιγάκι σχολαστική ανάλυση.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ↓

Στους πολέμους των άλλων

– Θα γίνει λοιπόν κάποια τελετή αύριο; ρώτησε αυτός.

– Ναι, του απάντησε ο διπλανός του, προς τιμή των στρατιωτών του Συντάγματος Μακ Κέντρι. Είναι εντυπωσιακό για μια τόσο μικρή πόλη, όμως υπάρχει στο Λίβανο ένα πολύ παλιό πανεπιστήμιο. Τον Μάιο του 1861, εννιακόσιοι από τους σπουδαστές και τους καθηγητές του στρατεύτηκαν στις γραμμές του 117ου συντάγματος του Ιλινόι για να υπερασπίσουν τα λάβαρα της Ένωσης. Αύριο, εκατόν πενήντα χρόνια αργότερα, μέρα με τη μέρα, η αμερικανική σημαία θα αποτεθεί πάνω στους τάφους των στρατιωτών Τζέσι Μπραντ, Γουίλιαμ Όγκντεν και Σάμιουελ Ντενίν, που ήταν καθηγητές εδώ, στο τμήμα ξένων γλωσσών. Και ο πατέρας μου, ο λιγάκι κουραστικός κύριος, θα αποθέσει τη γαλλική σημαία πάνω στον τάφο του Φρανσουά-Ζαν Ντ’ Ισεμέρ, που διέσχισε τον ωκεανό για να ενισχύσει εκείνους που αγωνίζονταν εναντίον της δουλείας. Ήταν ένθερμος θαυμαστής του Λαφαγέτ, κάποιος που είχε διαβάσει τον Τοκβίλ και που, όπως κι εκείνος, ήταν διχασμένος ανάμεσα στις αριστοκρατικές του ρίζες και την αγάπη του για την πορεία της Ιστορίας. Ήρθε εδώ σαν ελεύθερος σπουδαστής όμως είναι σαν ελεύθερος άνθρωπος που στρατεύτηκε υπέρ της ελευθερίας. Χωρίς να το ξέρει, εγκαινίασε μια παράδοση που θα κορυφωθεί με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες στον πόλεμο της Ισπανίας, στον οποίο θα πάρει μέρος ο παππούς μου Μπερτράν Ισεμέρ. «Στρατευτήκαμε στον πόλεμο των άλλων επειδή οι ιδέες τους ήταν οι δικές μας!». Ο Φρανσουά-Ζαν Ντ’ Ισεμέρ σκοτώθηκε στη μάχη του Γκέτισμπουργκ και θάφτηκε εδώ, μαζί με τους φίλους του για τους οποίους θέλησε να χύσει το αίμα του. Ο Μπερτράν Ισεμέρ σκοτώθηκε στις μάχες για την υπεράσπιση της Βαρκελόνης. Πιθανότατα τον έριξαν σε κάποιο κοινό λάκκο μαζί με τους αναρχικούς συντρόφους του. Ο πατέρας μου, αυτός, έσπασε το πόδι του για να αποφύγει να πάει στην Αλγερία κι εγώ, ο Νταβίντ, τελευταίος απόγονος αυτής της γενιάς των γενναίων, το μόνο που έχω κάνει είναι να σπουδάσω. Οι ιστορίες αυτών των ανθρώπων μ’ έκαναν να κλαίω, παιδί, όταν ο πατέρας μου, αυτός ο λιγάκι κουραστικός άνθρωπος που μόλις μας άφησε, αυτός ο λιγάκι χοντροκομμένος χοντρός, μου τις αφηγιόταν κλαίγοντας κι ο ίδιος.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ↓